Τρίτη

Γιατί ο Ερντογάν κέρδισε και πήρε τα «κλειδιά» της Τουρκίας


Τελικά δεν ήταν θρίαμβος, ήταν όμως μία νίκη. Από πολλά media η νίκη του Ερντογάν χαρακτηρίζεται ως «πύρρειος», όμως αυτό δεν σημαίνει ότι παύει να είναι νίκη. Παρά... τις καταγγελίες για νοθεία, το οριακό αποτέλεσμα και τον εμφανέστατο διχασμό στην Τουρκία, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένος. Ο Τούρκος Πρόεδρος πήρε αυτό που ήθελε ανεξάρτητα από τις αναλύσεις των υπολοίπων, εκτός της χώρας του: Είναι ο απόλυτος άρχοντας και έχει τα κλειδιά της χώρας, ενδεχομένως έως το 2029, αφού ποσοστό 51,4% των ψηφοφόρων είπαν «ναι» στη συνταγματική αναθεώρηση. Η νίκη του μπορεί να αφήνει το έθνος βαθιά διχασμένο όμως ο ίδιος είναι ξεκάθαρος. «Δεν υποκύψαμε, μείναμε δυνατοί ως έθνος» είπε σε υποστηρικτές του. Από την πλευρά τους οι διεθνείς παρατηρητές εκφράζουν την ανησυχία τους για την πόλωση που ολοένα και ενισχύεται ενώ κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου καθώς θεωρούν πολύ πιθανό να οξυνθούν οι κοινωνικοί διαχωρισμοί σε μια χώρα που φημίζεται για την πολιτική της αστάθεια. Ο ίδιος όμως δεν ανησυχεί και η Τουρκία έστριψε το τιμόνι. «Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η Τουρκία έχει εισέλθει σε ένα τρομακτικό και απρόσμενο νέο κεφάλαιο στην πολιτική ιστορία της» αναφέρει ο Guardian που αναλύει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της Κυριακής σημειώνοντας ότι δίνονται στον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν «πρωτοφανείς και διευρυμένες εξουσίες». Σύμφωνα με βρετανικό δημοσίευμα «αν υλοποιηθούν αυτές οι μεταρρυθμίσεις δεν θα αναδημιουργήσουν παρά ένα σουλτανάτο, σχεδόν έναν αιώνα αφού ο Ατατούρκ ίδρυσε τη δημοκρατία στα ερείπια της οθωμανικής αυτοκρατορίας». «Για την Ευρώπη, καθώς και για τους δυτικούς συμμάχους της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, ο μετασχηματισμός είναι πιθανό να έχει σημαντικές συνέπειες. Οι σχέσεις, ήδη τεταμένες, είναι βέβαιο ότι θα επιδεινωθούν περαιτέρω, σε μία στιγμή που η συνεργασία της Τουρκίας στο προσφυγικό ζήτημα συγκεκριμένα εξακολουθεί να είναι κρίσιμη», τονίζει ο Guardian και συνεχίζει αναφερόμενος στην «επιφυλακτική» αντίδραση των Βρυξελλών, του Βερολίνου και του Παρισιού μαρτυρεί αυτή τη νέα δυσφορία. Όπως υπενθυμίζει, ο Ερντογάν είχε ήδη προειδοποιηθεί ότι αν εκπληρώσει την απειλή του και επαναφέρει τη θανατική ποινή, θα τερματίσει αμέσως κάθε προοπτική προσέγγισης με την ΕΕ. Σύμφωνα με το δημοσίευμα ούτε η μικρή διαφορά με τη οποία επικράτησε το «ναι» στο δημοψήφισμα ούτε οι κατηγορίες της αντιπολίτευσης για παραβιάσεις στη διαδικασία, αλλά και οι έκθεση κόλαφος των διεθνών παρατηρητών, δεν εμπόδισε τον Τούρκο Πρόεδρο και τους υποστηρικτές του κόμματός του (ΑΚP) να προαναγγείλει αυτό που βλέπει ως μία νέα εποχή που προορίζεται να εδραιώσει τη δύναμη ενός ανθρώπου όπως και τη δύναμη και την αντοχή ενός έθνους στην αντιμετώπιση των εξωτερικών και εγχώριων εχθρών». «Το νέο Σύνταγμα θα μετατρέψει τον πρόεδρο σε έναν σύγχρονο σουλτάνο με όλες τις εκτελεστικές εξουσίες χωρίς έλεγχο, δίνοντάς του τη μεγάλη ευκαιρία να ολοκληρώσει την καθυπόταξη των τουρκικών θεσμών» γράφουν οι Financial Times. Η επόμενη μέρα στην Τουρκία ορίζεται από τις εξουσίες που παίρνει ο Ερντογάν Βάσει της συνταγματικής μεταρρύθμισης, ο πρόεδρος Ερντογάν θα συγκεντρώνει τις περισσότερες εκτελεστικές εξουσίες, ορίζοντας ο ίδιος τους υπουργούς της κυβέρνησης, καθώς και έναν ή δύο αντιπροέδρους. Καταργείται ο θώκος του πρωθυπουργού, ενώ βάσει των προβλέψεων του νομοσχεδίου, ο πρόεδρος θα μπορεί να επεμβαίνει άμεσα στον δικαστικό τομέα. Ο πρόεδρος της Τουρκίας θα μπορεί να επιλέγει άμεσα ή έμμεσα έξι μέλη του Ανώτατου Συμβουλίου Δικαστών και Εισαγγελέων (HSYK), το οποίο είναι αρμόδιο για να διορίζει και να αποπέμπει τους δικαστικούς λειτουργούς. Το κοινοβούλιο θα επιλέγει τα υπόλοιπα επτά μέλη. Τα στρατοδικεία, που έχουν στο παρελθόν καταδικάσει σε θάνατο πολλούς αξιωματούχους μεταξύ αυτών και ο πρώην πρωθυπουργός Αντνάν Μεντερές μετά το πραξικόπημα του 1960, θα απαγορευθούν πλην εξαιρέσεων. Ο αριθμός των βουλευτών θα αυξηθεί από 550 σε 600, ενώ το όριο ηλικίας του εκλέγεσθαι θα μειωθεί από τα 25 έτη που είναι τώρα στα 18. Οι προεδρικές και οι βουλευτικές εκλογές θα διεξάγονται ταυτόχρονα κάθε πέντε χρόνια, έναντι τεσσάρων που ισχύει τώρα. Το κοινοβούλιο θα εξακολουθήσει να μπορεί να καταρτίζει, να τροποποιεί και να καταργεί νόμους. Επίσης θα ελέγχει τις ενέργειες του προέδρου, όμως αυτός θα μπορεί να εκδίδει προεδρικά διατάγματα για τους τομείς που αφορούν τις διευρυμένες εκτελεστικές του εξουσίες. Αντίθετα, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι ο πρόεδρος δεν θα μπορεί να εκδίδει διατάγματα για θέματα τα οποία ρυθμίζονται ξεκάθαρα από τους νόμους. Αν ο πρόεδρος κατηγορηθεί ή θεωρηθεί ύποπτος ότι διέπραξε κάποιο αδίκημα, το κοινοβούλιο θα μπορεί να ζητεί να διενεργηθεί έρευνα, όμως η απόφαση θα πρέπει να ληφθεί με διευρυμένη πλειοψηφία τριών πέμπτων. Σύμφωνα με τη συνταγματική μεταρρύθμιση, η χώρα θα κηρύσσεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μόνο σε περίπτωση «εξέγερσης ενάντια στην πατρίδα» ή όταν σημειώνονται «βίαιες ενέργειες που απειλούν το έθνος με διχασμό». Ο πρόεδρος θα αποφασίζει αν θα κηρύξει ή όχι κατάσταση έκτακτης ανάγκης προτού θέσει σχετικό ερώτημα στο κοινοβούλιο. Στη συνέχεια το κοινοβούλιο θα μπορεί να την παρατείνει, να την αναστέλλει ή να περιορίζει τη διάρκειά της. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης αρχικά θα μπορεί να τίθεται σε ισχύ για έξι μήνες, και στη συνέχεια θα μπορεί να παρατείνεται για ανώτατη περίοδο 4 μηνών κάθε φορά. Το προσχέδιο της συνταγματικής μεταρρύθμισης ορίζει την 3η Νοεμβρίου 2019 ως ημερομηνία των επόμενων προεδρικών και βουλευτικών εκλογών. Ο πρόεδρος εκλέγεται για μια πενταετή θητεία και για δύο φορές το ανώτατο. Πλέον δεν θα είναι υποχρεωμένος να παύει τις σχέσεις του με το κόμμα του. Ο Ερντογάν, 63 ετών, εκλέχθηκε πρόεδρος τον Αύγουστο του 2014 αφού διετέλεσε πρωθυπουργός της Τουρκίας επί 12 χρόνια. Η τρέχουσα θητεία του ως πρόεδρος δεν θα προσμετράται όταν αλλάξει το σύστημα. Οπότε, ο Ερντογάν, που βρίσκεται στην εξουσία από το 2003, μπορεί θεωρητικά να παραμείνει στην προεδρία ως το 2029. Ακύρωση του δημοψηφίσματος ζητάει η αντιπολίτευση Το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP), το μεγαλύτερο αντιπολιτευτικό κόμμα της Τουρκίας, ανακοίνωσε ότι θα προσφύγει στο Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο για να ζητήσει την ακύρωση του δημοψηφίσματος που ενισχύει περαιτέρω τις εξουσίες του ισχυρού άνδρα της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο αντιπρόεδρος του κόμματος Μπουλέντ Τετζάν θα καταθέσει την προσφυγή στο Συμβούλιο στις 14.30 τοπική και ώρα Ελλάδος. Το CHP ζήτησε χθες την ακύρωση του δημοψηφίσματος, ανακοινώνοντας ότι θα προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εάν κριθεί αναγκαίο, μετά την απόφαση που έλαβε την τελευταία στιγμή το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο να επιτρέψει την αποδοχή ασφράγιστων ψηφοδελτίων. tromaktiko