Τετάρτη

Η διπλή πεπονόφλουδα της «εξόδου στις αγορές»


«Νομίζω ότι η πρόσβαση στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ έχει περισσότερο συμβολική σημασία παρά ουσιαστική επέκταση της χρηματοδότησης (…) Καλό θα ήταν να το έχουμε αλλά εναπόκειται στην απόφαση ενός ανεξάρτητου ιδρύματος και δεν αφορά το πρόγραμμα. Παρ’ όλα αυτά με βάση την έκφραση ενδιαφέροντος που έχω διαπιστώσει η Ελλάδα θα είναι σε θέση να έχει πρόσβαση στις αγορές ακόμα και χωρίς την ποσοτική χαλάρωση». Ο υπουργός Οικονομίας, Δ. Παπαδημητρίου, συνεντευξιαζόμενος στην τηλεόραση του Bloomberg από τα… πάτρια εδάφη (Ουάσινγκτον), περιέγραψε με ακαδημαϊκή φινέτσα το Βατερλό των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ στη διαπραγμάτευσή τους με τους ιμπεριαλιστές δανειστές για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης του τρίτου Μνημόνιου. Δεν υπάρχει Ελληνας που να μην έμαθε το QE (αρχικά της «ποσοτικής χαλάρωσης»), καθώς το σύνολο των συριζαίων, από Τσίπρα μέχρι… Αυλωνίτου, επαναλάμβαναν συνεχώς εδώ και ένα τρίμηνο πως δεν πρόκειται να υπογράψουν για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, αν δεν έχει εξασφαλιστεί η είσοδος των ελληνικών ομολόγων στην «ποσοτική χαλάρωση». Γι' αυτό υποτίθεται πως χρειάζονταν η «συγκεκριμενοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος» και η συμμετοχή του ΔΝΤ στο τρέχον «πρόγραμμα». Για να τα δει ο Ντράγκι και να μην μπορεί να κάνει αλλιώς παρά να εντάξει τα ελληνικά ομόλογα στο QE. Και τώρα, έρχεται ένας κορυφαίος υπουργός και λέει πως η είσοδος στην ποσοτική χαλάρωση «έχει περισσότερο συμβολική σημασία»! Για το «πρεστίζ» που έλεγε ο Σόιμπλε. Σε ελεύθερη μετάφραση, για να μπορούν να κοροϊδεύουν τον ελληνικό λαό. Μέχρι πρότινος είχαν προσδώσει στην «ποσοτική χαλάρωση» μεταφυσικά χαρακτηριστικά, αναγορεύοντάς τη σε νέα «μεγάλη ιδέα του έθνους». Τώρα η νέα «μεγάλη ιδέα» είναι η «έξοδος στις αγορές», η οποία μπορεί να επιτευχθεί «ακόμα και χωρίς την ποσοτική χαλάρωση». Θα μιλήσουμε στη συνέχεια γι' αυτή την πεπονόφλουδα που πετούν στον ελληνικό λαό, ελπίζοντας ότι θα την πατήσει. Πρώτα, όμως, επιβάλλεται μια σύντομη ανασκόπηση του Βατερλό των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ στη «μητέρα των μαχών» για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης. Μέχρι και τον Γενάρη, οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ προπαγάνδιζαν τη γραμμή «τίποτα δεν έχει συμφωνηθεί αν δεν συμφωνηθούν όλα» και τις «κόκκινες γραμμές»: «ούτε ένα ευρώ νέα μέτρα - δεν προνομοθετούμε μέτρα». Σύντομα οι «κόκκινες γραμμές» εξαφανίστηκαν και συμφώνησαν και νέα μέτρα να πάρουν (περίπου 450 εκατ. ευρώ για το 2018) και να προνομοθετήσουν μέτρα για το 2019 και το 2020. Θα το κάνουμε για «να πάρουμε το χρέος» έλεγε ο Τσίπρας. Στη συνέχεια, έφυγαν από τη μέση και τα «μέτρα για το χρέος» και η προπαγάνδα περιορίστηκε στο τρίπτυχο: «συγκεκριμενοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, ένταξη των ελληνικών ομολόγων στην ποσοτική χαλάρωση, συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα με δανειακή συμβολή». Αφού ψήφισαν το τέταρτο Μνημόνιο με προνομοθέτηση μέτρων για το 2019-20, πήγαν στο Eurogroup στις 22 Μάη και συμφώνησαν σε επέκταση του τέταρτου Μνημονίου μέχρι το 2022. Δεν έκλεισαν την αξιολόγηση, όμως, και -σε αντίθεση με όσα είχε πει ο Τσακαλώτος στο Eurogroup- η προπαγάνδα έλεγε πως δεν έκλεισαν γιατί δεν είχε εξασφαλιστεί ούτε η ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση ούτε η συμμετοχή του ΔΝΤ, που θα σήμαινε ότι κρίνει το χρέος βιώσιμο (χάρη στη συγκεκριμενοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων). Στο Eurogroup στις 15 Ιούνη έκλεισαν τη συμφωνία, χωρίς να πάρουν κανένα από τους τρεις στόχους που είχαν θέσει. Στην πραγματικότητα, ένα θέμα υπήρχε: να συγκεκριμενοποιηθούν απόλυτα τα μέτρα, να κρίνει το ΔΝΤ ότι έτσι το χρέος έγινε βιώσιμο (λέμε τώρα) και να μην έχει η ΕΚΤ άλλη επιλογή από το να εντάξει τα ελληνικά ομόλογα στην ποσοτική χαλάρωση (που θα ισχύσει μέχρι τα τέλη του χρόνου). Ως προς τη «συγκεκριμενοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος» πήραν μια επανάληψη των όσων είχαν συμφωνηθεί το Μάη του 2016 (στην πραγματικότητα, η ίδια υπόσχεση επαναλαμβάνεται από το Νοέμβρη του 2012). Η ΕΚΤ δεν αποφάσισε ένταξη των ελληνικών ομολόγων στην ποσοτική χαλάρωση (ούτε αναμένεται να το κάνει μέχρι τις γερμανικές εκλογές) και το ΔΝΤ παραμένει στο «πρόγραμμα» με καθεστώς «Standby Arrangement» (σε ελεύθερη απόδοση: βλέποντας και κάνοντας). Το ΔΝΤ αναγνωρίζει μόνο ότι η αναφορά στα μελλοντικά μέτρα για το χρέος «αποτελεί σημαντικό βήμα προς τη βιωσιμότητα», ενώ απόφαση για συμμετοχή θα πάρει «όταν τα στελέχη του ΔΝΤ θα είναι σε θέση να διαβεβαιώσουν το Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ ότι υπάρχει συμφωνία για μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, τα οποία θα προσδιοριστούν καταλλήλως στο τέλος του προγράμματος και θα διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του χρέους». Το Βατερλό των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ είναι οφθαλμοφανέστατο και προσπαθούν να το κρύψουν με την αισιοδοξία για «έξοδο στις αγορές». Κι εδώ έχουμε τη διπλή πεπονόφλουδα για τον ελληνικό λαό, καθώς η πολιτική αντιπαράθεση κυβέρνησης-αντιπολίτευσης επικεντρώνεται ήδη γύρω από το «πότε θα βγούμε στις αγορές;». Η πρώτη πεπονόφλουδα αφορά αυτό καθαυτό το αποπροσανατολιστικό ερώτημα. Γιατί, παρά το Βατερλό της 15ης Ιούνη, οι ιμπεριαλιστές δανειστές έδειξαν ότι δεν έχουν καμιά διάθεση να ανατρέψουν τη συγκυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου. Μια χαρά τους κάνει τη δουλειά και θα συνεχίσει να τους την κάνει, έως ότου έρθει το πλήρωμα του χρόνου να φύγει (όποτε κι αν έρθει). Επομένως, μπορεί και στην «ποσοτική χαλάρωση» να εντάξουν τα ελληνικά ομόλογα για δυο-τρεις μήνες, ίσα-ίσα για να βοηθήσουν την κυβέρνηση «να βγει στις αγορές» (το είχαν κάνει και με τους Σαμαροβενιζέλους την άνοιξη του 2014). Τι θα πούμε τότε, ότι η κυβέρνηση πέτυχε έναν… εθνικό στόχο; Η δεύτερη πεπονόφλουδα είναι πιο «ύπουλη», καθώς κρύβει τι σημαίνει «έξοδος στις αγορές». Σημαίνει ότι το ελληνικό κράτος αρχίζει να ξαναδανείζεται, προκειμένου να συνεχίσει να αποπληρώνει τα προηγούμενα δάνεια. Το μεγάλο ψέμα είναι πως ο δανεισμός από τις «αγορές» θα εξαφανίσει την ιμπεριαλιστική επιτροπεία. Αυτή η επιτροπεία, όμως, είναι «δεμένη» χάρη στις λήξεις των ομολόγων των προηγούμενων δανείων, που πρέπει να επιμηκυνθούν. Επομένως, οι ιμπεριαλιστές θα εξακολουθούν να έχουν το χρέος ως εργαλείο επ' αόριστον. kontra