Η Ελλάδα, η Κύπρος και το φοβικό σύνδρομο της Αιγύπτου
στις Παρασκευή, 14 Οκτωβρίου 2016
ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ/Andrea Bonetti
Γράφει ο Θεόδωρος Καρυώτης
Ήταν μια αναπάντεχη «ισπανική υποχώρηση». Περιμέναμε όλοι με ανυπομονησία την τέταρτη Τριμερή Διάσκεψη ανάμεσα στην Αίγυπτο, την Ελλάδα και την Κύπρο και αισθανθήκαμε μεγάλη απογοήτευση και ντροπή για τα αποτελέσματά της. Φοβούνται την Τουρκία και δεν τολμούν να οριοθετήσουν τις ΑΟΖ τους.
Από το τελευταίο κοινό ανακοινωθέν στο Κάιρο της 11ης Οκτωβρίου 2016 φαίνεται ξεκάθαρα ότι ο Τσίπρας, ο Αναστασιάδης και ο Σίσι πάσχουν, ξεκάθαρα, από το φοβικό σύνδρομο, που ταλαιπωρεί την Ελλάδα επί τουλάχιστον τρεις δεκαετιες..
Μια παράγραφος του ανακοινωθέντος δείχνει ξεκάθαρα πόσο αναίσχυντα κοροϊδεύουν τους λαούς τους:
«Οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων εξέφρασαν την επιθυμία τους να ενισχύσουν τη συνεργασία τους μέσα από μια σειρά συμφωνιών σχετικά με την εκμετάλλευση και τη μεταφορά του φυσικού αερίου, όπου η ανακάλυψη των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, θα χρησιμεύσει ως καταλύτης για την περιφερειακή σταθερότητα και ευημερία. Τόνισαν ότι αυτή η συνεργασία βασίζεται στις καθιερωμένες αρχές του διεθνούς δικαίου, ιδίως τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) και επανέλαβαν τη βούλησή τους να συνεχίσουν τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση των κοινών θαλάσσιων συνόρων τους.»
Έτσι και τώρα, στην τέταρτη αυτή συνάντηση της Ελλάδας της Κύπρου και της Αιγύπτου, υπέγραψαν άλλη μια Διακήρυξη και επανέλαβαν τα ίδια ακριβώς πράγματα, όπως και τις τρεις προηγούμενες φορές.
Συνεχίζουν πάντως να μας κοροϊδεύουν, όταν αναφέρονται στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση των κοινών θαλάσσιων συνόρων τους. Αυτές οι διαπραγματεύσεις δεν είναι τίποτε άλλο από συναντήσεις των εμπειρογνωμόνων τους, που πρέπει να αποφασίσουν για τις γεωγραφικές συντεταγμένες των ΑΟΖ τους. Είναι κοινό μυστικό ότι αυτές οι γεωγραφικές συντεταγμένες έχουν ήδη καθοριστεί αλλά, εάν το παραδεχτούν, θα πρέπει τότε να υπογραφεί η οριοθέτηση των ΑΟΖ, κάτι που φοβούνται να κάνουν γιατί τρέμουν την αντίδραση της Τουρκίας. Έτσι συνεχίζουν το παραμύθι, κοροϊδεύοντας τους τρεις λαούς τους, για δυο χρόνια τώρα, από τον Νοέμβριο του 2014 που είχαν την πρώτη συνάντηση στο Κάιρο μέχρι την τέταρτη πάλι στο Κάιρο τον Οκτώβρη του 2016.
Όπως έγραψε η Αιγυπτιακή εφημερίδα Al Ahram, ελάχιστες ημέρες πριν την τελευταία συνάντηση στο Κάιρο, η Αθήνα και το Κάιρο βρίσκονται πολύ κοντά σε μια συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών και ότι Αιγύπτιοι εμπειρογνώμονες βρίσκονται στην Αθήνα για τις τελικές πινελιές σ’ αυτή την συμφωνία, που αναμφίβολα θα εμπλέξει και την Κύπρο, μια και θα χρειαστεί να υπάρξει ένα σημείο, όπου θα συμπίπτει η ΑΟΖ των τριών κρατών.
Όπως γράφει η εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ υπήρξε μια μυστική συνάντηση μεταξύ εμπειρογνωμόνων και υψηλόβαθμων διπλωματών των υπουργείων Εξωτερικών Ελλάδος και Αιγύπτου στην Αθήνα στις 3 Οκτωβρίου με θέμα την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Η συνάντηση ωστόσο, παρά τη σειρά διαρροών που κατεγράφησαν τις τελευταίες εβδομάδες στον αιγυπτιακό τύπο, δεν είχε θετικό αποτέλεσμα καθώς παραμένει η απόσταση στις θέσεις των δύο πλευρών παραμένει. Το Κάιρο εμφανίστηκε για ακόμη μία φορά απρόθυμο να προχωρήσει σε μία κίνηση που θα χειροτέρευε έτι περαιτέρω τις επιβαρυμένες σχέσεις του με την Άγκυρα.
Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ο Κύπριος εμπειρογνώμονας, σε θέματα ΑΟΖ και υδρογονανθράκων, Σόλων Κασίνης επαναλαμβάνει συνεχώς ότι «Η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει τάχιστα στην οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της με την Αίγυπτο». Εκείνο, όμως, που ελάχιστοι γνωρίζουν είναι ότι κάθε φορά που γίνονται συζητησεις για την οριοθέτηση της ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αίγυπτο, οι Αιγύπτιοι κάνουν πίσω και αναφέρουν στην ελληνική αντιπροσωπεία «Κάντε εσείς πρώτα οριοθέτηση ΑΟΖ με την Κύπρο και μετά εμείς θα ακολουθήσουμε.»
Αυτή η θέση της Αιγύπτου συνεχίζεται πλέον ξεκάθαρα. Έτσι, ο Έλληνας Πρωθυπουργός πήγε με άδεια χέρια στο Κάιρο και γύρισε πάλι με άδεια χέρια, όπως θα συμβεί και στην επόμενη πέμπτη σύνοδο κορυφής. Βέβαια, οι κύριοι Αλ. Τσίπρας, Νικ. Αναστασιάδης και Αλ Σίσι, κατέληξαν ότι θα συνεργαστούν στενότερα προκειμένου να πραγματοποιηθούν όλα εκείνα που είχαν υποσχεθεί και στις προηγούμενες διασκέψεις. Πάντως προκαλεί εντύπωση ότι το παιγνίδι αυτό φαίνεται να παίζει και ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης, εκτός εάν τον απασχολεί μια αμφίσημη δήλωσή του προέδρου της Κομισιόν κ Γιουνκέρ που εξέφρασε την πεποίθηση ότι «αυτή είναι η στιγμή της επίλυσης του Κυπριακού και αν αυτή χαθεί δεν θα υπάρξει άλλη». Να την εκλάβουμε ως γνώμη, απειλή ή εκβιασμό;
Μια ιστορική αναδρομή της οριοθέτησης με την Αίγυπτο.
Η οριοθέτηση με την Αίγυπτο ξεκίνησε στραβά από την αρχή, όταν η ελληνική κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή αποφάσισε να αρχίσει συζητήσεις με την κυβέρνηση της Αιγύπτου, που ακολουθούσε μια απόλυτα φιλοτουρκική πολιτική, το 2009. Η Ελλάδα έκανε ένα τραγικό λάθος, διότι άρχισε τις συνομιλίες της με την Αίγυπτο χωρίς να εξασφαλίσει κάποια ρητή και σαφή διαβεβαίωση από αυτήν ότι θα δοθούν πλήρη δικαιώματα στο Καστελόριζο και στην Στρογγύλη. Η Ελλάδα δέχθηκε ένα χαστούκι από τους Αιγυπτίους, όταν αυτοί ενημέρωσαν την ελληνική πλευρά ότι θα αρχίσουν συνομιλίες για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών με τη Τουρκία τη στιγμή που η Αίγυπτος δεν διαθέτει θαλάσσια σύνορα με τη Τουρκία! Η Αίγυπτος θα μπορούσε να διαθέτει θαλάσσια σύνορα με τη Τουρκία μόνο αν δεν αναγνωρισθούν τα δικαιώματα του Καστελόριζου και της Στρογγύλης. Ο νοών νοήτω.
Έτσι, η Αίγυπτος ενημέρωσε την ελληνική πλευρά ότι θα διεξήγαγε συνομιλίες μαζί της στο Κάιρο στις 20 Ιουνίου του 2009 και αμέσως μετά στις 22 Ιουνίου 2009 με τη τουρκική πλευρά! Η τότε Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Ντόρα Μπακογιάννη, αντί να προβεί σε έντονη διαμαρτυρία για αυτή την αιγυπτιακή θέση, που παραβιάζει ξεκάθαρα το Δίκαιο της Θάλασσας, προσήλθε στη συνάντηση στις 20 Ιουνίου γνωρίζοντας ότι δυο μέρες αργότερα Αιγύπτιοι και Τούρκοι θα κάθονταν στο ίδιο τραπέζι.
Φάνηκε με την αλλαγή καθεστώτος στην Αίγυπτο ότι είχε ανοίξει ένας νέος δρόμος που δημιουργούσε αισιοδοξία στην Ελλάδα για μια οριοθέτηση που θα ήταν χρήσιμη και για τα δύο κράτη και θα διευκόλυνε την συμμετοχή της Κύπρου όχι μόνο για να γίνει, επιτέλους, οριοθέτηση με την Ελλάδα, αλλά και να συμπληρωθεί η οριοθέτηση της Κύπρου με την Αίγυπτο του 2003, που κακώς τότε η κυβέρνηση Κληρίδη δέχτηκε την παρέμβαση της κυβέρνησης Σημίτη για μερική οριοθέτηση ΑΟΖ προκειμένου να μην ενοχληθεί η Τουρκία.
Οι ασταμάτητες τουρκικές προκλήσεις
Και ενώ οι ηγέτες της Ελλάδας, της Κύπρου και της Αιγύπτου απολάμβαναν την εξαιρετική περιποίηση του Αλ Σίσι, οι Τούρκοι συνέχισαν τις προκλητικές αμφισβητήσεις τους στο Αιγαίο. Μετά την Λωζάνη, δέσμευσαν το μισό Αιγαίο για ασκήσεις, επιχειρούν να ακυρώσουν ελληνικές ΝΟΤΑΜ, στέλνουν υποβρύχια στο Αιγαίο Αρχιπέλαγος και κάνουν διαβήματα στον ΟΗΕ.
Όταν το Πολεμικό Ναυτικό και η Πολεμική Αεροπορία της Ελλάδας αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν την άσκηση «Αετός 2016» με την παρουσία ενός ελικοπτέρου AW-139 από την Κύπρο, οι Τούρκοι αμέσως αντέδρασαν στο ΝΟΤΑΜ που εξέδωσε η Ελλάδα και εξέδωσαν δική τους ΝΟΤΑΜ γκριζάροντας το Καστελόριζο.
Όπως γράφτηκε:
«Οι Τούρκοι ισχυρίζονται ότι το συγκεκριμένο νησί του Αιγαίου είναι αποστρατικοποιημένη περιοχή, και δεν θα πρέπει να περιλαμβάνεται στις ασκήσεις των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Μάλιστα, συνεχίζοντας το ρεσιτάλ προκλητικότητας, έβγαλαν και δεύτερη NOTAM στην οποία αναφέρεται ότι η άσκηση που σχεδιάζει η Ελλάδα ανήκει στην Τουρκία, και ως εκ τούτου η Αθήνα θα πρέπει να ακολουθήσει τις επιχειρησιακές διαταγές της Άγκυρας!»
Τέλος, όπως έγραψε ο Μιχάλης Ιγνατίου:
«Σε πλήρη αμφισβήτηση της ελληνικής και της κυπριακής υφαλοκρηπίδας σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο επιμένει η Τουρκία, καθώς με επιστολή στα Ηνωμένα Έθνη, η οποία δημοσιεύτηκε και ως επίσημο έγγραφο των Ηνωμένων Εθνών στις 30 Σεπτεμβρίου (Α/71/421) ,δηλώνει ότι έχει «απαράγραπτα» δικαιώματα στην υφαλοκρηπίδα δυτικά των ακτών της Κύπρου, έξω από τα στενά όρια των χωρικών υδάτων της. Σε μια περιοχή που όχι μόνο επικαλύπτει ένα σημαντικό τμήμα της κυπριακής ΑΟΖ και Οικοπέδων για τα οποία ήδη υπάρχει διαδικασία διεθνούς διαγωνισμού, αλλά «εξαφανίζει» και την ελληνική υφαλοκρηπίδα στην περιοχή βάσει της επήρειας που έχουν όχι μόνο το Καστελόριζο και η Στρογγύλη, αλλά και η Ρόδος, η Κάρπαθος και η Ανατολική Κρήτη.»
Η Άγκυρα, με την συγκεκριμένη επιστολή, παραπέμπει σε μια σειρά μονομερών διακοινώσεων προς τον ΟΗΕ, που θεωρεί ότι έχουν αποτυπώσει το εξωτερικό όριο της υφαλοκρηπίδας της στην Ανατολική Μεσόγειο. Έτσι, η Τουρκία με αυτές τις ενέργειες συνεχίζει να δείχνει την αντιπάθειά της προς την έννοια της ΑΟΖ και για κάθε παραβίαση της Κυπριακής ΑΟΖ αναφέρει ότι αυτή ανήκει στην υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας. Σίγουρα και η Τουρκία πάσχει από φοβικό σύνδρομο και δεν τολμά ποτέ να αναφερθεί σε αυτές τις τρείς λέξεις «Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη» λες και είναι στοιχειωμένες λέξεις που την καταδιώκουν. Ετσι αμφισβητεί όχι μόνο την ελληνική και την κυπριακή υφαλοκρηπίδα σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο αλλά και αυτή της ΑΟΖ, χωρίς όμως ποτέ να την κατονομάζει.
Επίλογος
Η Λεκάνη του Ηροδότου, που κείται στο κρίσιμο τρίγωνο ανάμεσα στην Αίγυπτο, την Ελλάδα και την Κύπρο, είναι το κλειδί στα θέματα ενέργειας της Ανατολικής Μεσογείου γιατί εκεί βρίσκονται τα μεγαλύτερα κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Οι Αμερικανοί, βέβαια γνωρίζουν πολύ καλά την περιοχή, γιατί την έχουν ήδη εξερευνήσει και αυτός είναι ο λόγος που δεν επιθυμούν την οριοθέτηση της ΑΟΖ της Κύπρου με την Ελλάδα και της ΑΟΖ της Αιγύπτου με την Ελλάδα, διότι είναι η περιοχή που εποφθαλμιούν οι Τούρκοι, οι οποίοι συνεχίζουν, προκλητικά, να ισχυρίζονται ότι διαθέτουν θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο, αποκόπτοντας έτσι την Ελλάδα από την Κύπρο.
Η Ντόρα Μπακογιάννη και ο Νίκος Κοτζιάς δεν υπήρξαν ποτέ φιλικά διακείμενοι προς την οριοθέτηση της ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα και την Κύπρο και την οριοθέτηση ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αίγυπτο. Σήμερα αυτή η καθυστέρηση συνεχίζεται και δεν υπάρχει ελπίδα η ΑΟΖ να έρθει στο προσκήνιο μια και η αδελφή του Κυριάκου Μητσοτάκη φημολογείται ότι θα είναι η επόμενη υπουργός εξωτερικών της Ελλάδας.
Όπως ήδη έγραψα:
«Χρειαζόμαστε μια νέα εξωτερική πολιτική, γιατί η Ανατολική Μεσόγειος έχει αρπάξει φωτιά επικίνδυνα για αρκετά χρόνια. Η Κύπρος διαθέτει ΑΟΖ, η Αίγυπτος διαθέτει ΑΟΖ, το Ισραήλ διαθέτει ΑΟΖ, αλλά για μας αυτή η ιδέα δεν είναι στις προτεραιότητες της πολιτικής ηγεσίας και της Βουλής μας. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την συνέχιση του φοβικού μας συνδρόμου, διαφορετικά κάποια στιγμή θα κινδυνεύσουμε σοβαρά να παραδώσουμε μια χώρα μικρότερη από αυτή που παραλάβαμε.»
Τέλος, ο πρέσβης Χρήστος Ζαχαράκις, με την τεράστια εμπειρία του στα θέματα εξωτερικής πολιτικής χρησιμοποιεί μια, ασυνήθιστα, σκληρή γλώσσα, διότι διαισθάνεται ότι το σημερινό ΥΠΕΞ δεν είναι σε θέση να προφυλάξει τα συμφέροντα της πατρίδας μας:
«Πότε επιτέλους θα αποφασίσουμε να παύσουμε να αμυνόμεθα άοπλοι με την πλάτη στον τοίχο και πότε θα απαλλαγούμε από το σύμπλεγμα της απωλείας του δήθεν πλεονεκτήματος του «καλού παιδιού», στο οποίο, σημειωτέον, μας εξορκίζουν κάθε φορά οι συνήθεις καλοθελητές και το οποίο φυσικά μόνον αρνητική απόδοση έχει; Και πότε θα παύσουμε να αρκούμεθα στη δήθεν παλικαρίστικη απόρριψη των τουρκικών διεκδικήσεων, που παρά ταύτα προβάλλονται ανενδοίαστα σε κάθε ευκαιρία, ενώ εμείς παρασιωπούμε συστηματικά και συνεπώς αποδυναμώνουμε ενσυνείδητα τα διαπραγματευτικά, έστω, πυρομαχικά μας;»
mignatiou.com
